Het Middeleeuwse christendom

We moeten het christendom bekijken vanuit het perspectief van de Middeleeuwse mens. Degene die het christendom verkondigden hadden vaak tegenstrijdige ketterse opvattingen. Het kan dat het christendom een verzameling is van verschillende magische en bijgelovige ideeën. Elementen uit het christendom komen overeen met elementen van het volksgeloof. Volgens het Christendom is naastenliefde een enorm belangrijke waarde. In de Middeleeuwen was deze waarde nog niet helemaal verspreid. De heksenwaan was een periode waarin iedereen die anders was verstoten werd. Er was geen verdraagzaamheid ten opzichte van mensen met afwijkend gedrag. Vanaf het ontstaan van het Christendom en gedurende eeuwen kenmerkt het Christendom een vijandigheid ten opzichte van de Joden. De oorzaak van deze vijandigheid is de visie op Jezus Christus. Dit ligt ook aan de oorzaak van het racistische antisemitisme dit dook op aan het einde van de 19 eeuw en hierover heb ik geschreven in de blog ‘het creëren van goed burgers’. Door de verlichtingsfilosofen beseften verschillende christenen dat de Jodenhaat ontstond vanuit onverdraagzaamheid. Dat komt niet overeen met de waarden van het christendom. Het christendom was de ‘voortreffelijkste, de enigste’ godsdienst. Alle andere godsdiensten waren vormen van afgoderij, bijgeloof, waarzeggerij, vormen van sektes. De duivelsverhalen komen zowel terug in het christendom als in het volksgeloof van de middeleeuwen. Het christendom is tegen toverij, heksenvlucht en de heksenvergadering. In de heksenhamer wordt er over gedaanteverwisselingen gesproken en in de kerkelijke leer komt dit ook voor. Hekserij werd bestreden met kerkelijke gebeden en rituelen. In de heksenhamer wordt geformuleerd dat toverij van heksen gebaseerd is met een akkoord dat ze met de duivel gesloten hebben. Heksen hebben zich tegen God gekeerd en zich aangesloten bij de duivel. Heksen zouden geslachtsgemeenschap hebben met de duivel en ze zouden kunnen vliegen. Heksen zouden samenkomen in het duister en magische praktijken beoefenen. Het boek ‘de heksenhamer’ heeft een grote betekenis gehad bij het vervolgen van heksen.

Mostert, M., Demyttenaere, A. (1995). De betovering van het Middeleeuwse Christendom: studies over ritueel en magie in de Middeleeuwen: Hilversum: Verloren.